Collectieve projecten
De afbeelding boven illustreert de stroomcircuits in de regio. We lezen echter steeds vaker over verstoppingen van het energienetwerk. Zou onze wijk als geheel energie neutraal kunnen worden? Zelfs zonder aardgas? Aardgasloos wonen resulteert in een enorme toename van het verbruik van elektriciteit. Kunnen wij dat zelf opwekken op onze daken of is een extra solarveld hiervoor noodzakelijk? Zelfs als vraag en aanbod gelijk zijn zijn er nog twee andere componenten noodzakelijk: de opslag van energie en de verspreiding daarvan.
De werkgroep volgt het vele nieuws over dit soort innovatieve ontwikkelingen en zoekt daarnaast ook naar mogelijkheden voor eenvoudige collectieve acties, bijvoorbeeld op het gebied van inkoop.
De Bahrse Pol
Vlak voor onze wijk ligt al jarenlang een 6,5 ha groot grasveld, dat momenteel door een loonwerkbedrijf wordt gebruikt voor graswinning, de Bahrse Pol. Hier stond vroeger (1882-1991) De Simpel steenfabriek de Bahrse Pol. En lang daarvoor het kasteel Baer. Kasteel Baer wordt in 1272 voor ’t eerst genoemd als Frederic van Baer van kasteel Rheden naar kasteel Baer verhuist.
De huidige bestemming is dagrecreatie en in het milieueffectrapport van Rivierklimaatpark IJsseloord is er ook ruimte voor zonne-energie. De werkgroep Riverparc Energie onderzocht eerder de mogelijkheden daarvoor. Al snel bleek dit moeilijk haalbaar om verschillende redenen. Van Rijkswaterstaat kregen we informatie over de beperking vanwege de buitendijkse ligging. Buitendijkse energieopwekking mag niet meer bedragen dan er nodig is voor eigen gebruik. En voor aansluiting aan het stroomnet van Liander, zonder de extra kosten voor de aanleg van een extra dikke kabel vanuit Angerlo of Duiven (kosten paar miljoen), zou het solarveld maximaal ca 2 ha groot kunnen worden. Die grens van 2 ha is ook de huidige grens binnen de kaders van de RES (de Regionale Energie Strategie) van de overheid voor kleinschalige energieopwekking. Er rest dus de mogelijkheid voor een veld van slechts 2 ha aan zonnepanelen met veel groen er om heen zoals bijvoorbeeld bij De Kwekerij in Hengelo (Gld). Steeds vaker zien we ook duo oplossingen voor solarvelden. Behalve hoger geplaatste panelen ook de teelt van gewassen eronder. Inmiddels is sowieso een nieuwe aansluiting van deze omvang aan het netwerk van Liander in onze regio onmogelijk.
Behalve de vraag of een 2 ha terrein gezien de vraagrijs per m2 rendabel te maken is, is grondeigenaar Leisurelands op zoek naar de invulling van het totale terrein, dat nu dagelijks door bewoners van Riverparc en Giesbeek wordt gebruikt voor het uitlaten van honden.
Een nieuw gevormde werkgroep bestaande uit bewoners uit Giesbeek, Lathum en Riverparc zien graag een echt duurzame (groene) en vrij toegankelijke invulling van de Bahrse Pol. Een petitie hiervoor werd al in 2020 door 152 personen ondertekend. Zij maken zich zorgen over de recent bekend geworden plannen voor een Welness Resort met recreatiewoningen op dit terrein.
Wat is een Smart Grid?
Op de eerste bewonersbijeenkomst in 2018 presenteerde de werkgroep het Plus op de meter-plan, een combinatie van enkele zeer innovatieve toepassingen met als doel een complete wijk energieneutraal te maken. Het plan gaat uit van de verdeling van gewonnen energie afkomstig van de daken van veel huizen. Spil in het plan is een zogenaamd Smart Grid computersysteem, in combinatie met hier en daar in de wijk opgestelde accu’s. Het Smart Grid systeem verdeelt de opgewekte energie (stroom) van de panelen op de daken die op dat moment volop energie opwekken automatisch over alle aangesloten woningen en de aangesloten apparaten. Dus naar woningen met daken die op dat moment (of nooit) zelf geen energie opwekken en toch verbruiken. Te veel opgewekte energie kan worden verkocht of worden opgeslagen in de wijk accu’s.
De stroom kan worden opgewekt door op veel meer daken zonnepanelen te plaatsen, juist ook op Oost-West opgestelde daken.
Het gemiddelde elektraverbruik in onze woningen was in 2020 ongeveer 3.000 kWh. Dit verbruik kan inmiddels opgewekt worden met slechts 7 zonnepanelen (van 420 Wp). Met onze 351 woningen verbruikten we dus ongeveer 1.000 MWh (Mega Wattuur) aan elektriciteit. Aan aardgas verbruikten we samen ca. 465.000 m3 per jaar.
Inmiddels is het stroomverbruik toegenomen door steeds meer elektrische verwarming (airco’s, warmtepompen, IR panelen en elektrische auto’s. Het gasverbruik loopt sterk terug. Hoe groot zal die energiebehoefte kunnen worden? Een elektrische auto verbruikt gemiddeld 15 kWh per 100 kilometer. Enkel thuisladen bij 15.000 km per jaar resulteert dus in 2.250 kWh extra stroom per auto per jaar. Een full electric warmtepomp verbruikt al ook snel zo’n 3.000 kWh aan extra stroom.
Dit alles bij elkaar zou dus bijna een verdriedubbeling van het vroegere elektraverbruik kunnen betekenen. Gemiddeld per woning ruim 8.250 kWh. Daarvoor zijn op dit moment ongeveer 20 zonnepanelen nodig. Wat zou het mooi zijn als we die complete hoeveelheid stroom helemaal zelf in de wijk zouden opwekken.
Een warmtenet?
Een warmtenet is een netwerk van leidingen onder de grond naar de woningen waar warm water doorstroomt. Dat warme water zorgt voor de verwarming van woningen en bedrijven. We kennen het ook wel onder de benaming van stadsverwarming. Dit is een collectieve wijze van warmteopwekking. De verwarmingsketels zouden zo uit de woningen kunnen verdwijnen.
Uit eigen onderzoek blijkt dat de kosten voor de aanleg van een warmtenet in de wijk 3 tot 4 miljoen euro zal bedragen. Plus miljoenen voor de aanleg van de leidingen vanaf de warmtebron (bijvoorbeeld de vuilverbranding in Duiven) naar onze wijk. De gemeente Zevenaar verwacht hiervoor geen investeringen te doen in de buitengebieden.
Centraal opgestelde hoogtemperatuur-warmtepompen
In 2018 onderzocht de werkgroep de optie van de aanvoer van warmte naar de woningen vanuit een centraal in de wijk opgestelde warmtepompen. Om alle huizen van Riverparc te verwarmen, ook tijdens hele strenge vorstperiodes zouden er drie grote hoog-temperatuur warmtepompen nodig zijn (de derde enkel in geval van een zeer koude periode). Dit in een behuizing van een gebouw van 20 x 20 meter. Een miljoeneninvestering plus de aanleg van een warmtenet.
